Dit is wat we in beweging zetten | Ik heb jou nodig
Ik heb jou nodig
Dat we kijken naar elkaar, als…
Kijk, daar, daar loopt een vrouw
In de mooiste zin van het woord
Als totaliteit uitgesproken
Als gegeven op zichzelf
Als andersoortig talent
Dus laten we zoeken.
Elkaar geven wat we nog niet weten van elkaar.
En nooit zal het ons aan elkaar ontbreken.
Zo sluit Adelheid haar dankwoord bij de ontvangst van de grote grootste klapper van dit jaar: de Harper’s Bazaar Woman of the Year Publieksprijs. De publieksprijs, wauw!
Zij beweegt de gehele zaal tot tranen van ontroering met haar woorden. In vreugde en verlegenheid brengt zij een krachtige ode aan de vrouw. Uit alle genomineerde vrouwen – en dat waren niet de minsten – kiest het publiek massaal voor haar.
De jury die haar nomineert prijst haar om haar mens-tot-mens-zijn, het anders tegen dingen aankijken en het aangaan van het openhartige gesprek in de openbaarheid over (taboe) onderwerpen – de signatuur van al ons werk.
Lees hier haar hele dankwoord
Klik hier voor de voorstellingspagina
Rijsen&Rooxman, DeDikkeMuiz&Sjors | Vrij moedig spreken
“Rijsen&Rooxman, DeDikkeMuiz&Sjors is een pure daad van liefde, voor elkaar èn voor het publiek, omdat de makers zichzelf letterlijk en figuurlijk op het spel zetten.”
★★★★★ Marijn Lems | NRC | 1 april 2019
“De zoektocht om op het toneel iets te zeggen dat wáár is kende veel facetten dit jaar (…) maar was voor mij het waarst in Rijsen&Rooxman, DeDikkeMuiz&Sjors, omdat de spelers daarin voor mij iets blootlegden dat zo pijnlijk en eerlijk was dat het me het hele seizoen bijbleef. Iets wat zo privé was, dat het bij mij ook iets intiems raakte.”
Simon van den Berg | Theaterkrant – De critici over 2018-2019 | 2 november 2019
“Gaandeweg besefte ik dat theater, dit spel van vertegenwoordiging, een spiegelpaleis is waarin verschillende versies en varianten van een verhaal tussen podium en zaal heen en weer stuiteren – en sprakeloos tolde ik naar buiten, op zoek naar een podium om greep te krijgen op dit besef.”
Column Maxim Februari | NRC | 1 april 2019
Maxim Februari is in de Palonizaal van Bellevue bij Rijsen&Rooxman, DeDikkeMuiz&Sjors, getuige van een radicaal openhartig gesprek tussen vier spelers met verweven levens en liefdes. Adelheid vraagt zich af: Hebben mijn geliefde Titus Muizelaar en zijn ex Lineke Rijxman nog iets uit te minnen? En wat is de staat van mijn relatie? Is het aan of is het uit? In samenwerking met Demugmetdegoudentand ontvouwen deze vier vreemden, exen en lovers elkaar.
Op het marktplein, midden in de openbaarheid moet dit gesprek plaatsvinden. En niet zonder George Groot, waar Adelheid eerder vier autobiografische voorstellingen, waaronder Hetty & George, mee maakt. Deze vier ondernemen wat Michel Foucault Parèssia noemt: Vrijmoedig Spreken, waarbij je jezelf op het spel zet. Dit wordt gezien en gewaardeerd door de critici: de voorstelling verschijnt in de top 5 van afsluitende jaars- en seizoenslijsten, samengesteld door de recensenten van NRC en Theaterkrant. Diezelfde recensenten wensen Adelheid een Theo d’Or toe. Vanwege groot succes worden in juni van dat jaar al extra voorstellingen gespeeld in Theater Bellevue in Amsterdam.
AlzheimerFluisteren | Zie wie ik aan het worden ben
Alzheimer leeft als thema in de maatschappij en hoe we met mensen met dementie omgaan is onderwerp van gesprek. Adelheid maakte in 2009 al haar film Mam. Hoe zij het proces van wie haar moeder aan het worden is, in beeld brengt en hoe zij met haar veranderende mam meebeweegt, blijkt actueler dan ooit. Er is nog steeds veel vraag naar de vertoning van Mam met een nagesprek met Adelheid. Op 1 juli kwamen 3000 mensen uit de verpleeghuiszorg samen in de Amsterdamse RAI voor het congres ‘Thuis in het Verpleeghuis’. Adelheid en Gijsbert van Herk (Humanitas Rotterdam) geven een keynote workshop. Adelheid’s boodschap: Geef zorgprofessionals de vrijheid om te voelen, in de zoektocht naar menselijke zorg.
Hoogtepunt van het jaar is de fantastische opening van de wijktour langs vijf Amsterdamse Openbare Bibliotheken in de centrale OBA in het centrum van Amsterdam. De foto-expositie en de AlzheimerFluisteraars reizen daarna de vestigingen in Amsterdam Zuidoost, Buitenveldert, West en Noord af om tijdens seniorenochtenden hun verhaal en foto’s te delen. In de rest van het land worden in zorghuizen, huiskamers, klaslokalen nieuwe AlzheimerFluisteraars wakkergekust door Anne-Marth en Çigdem. Tijdens workshops, een lesmodule op Hogeschool Windesheim, op conferenties. De Hogeschool voor Humanistiek doet een impactmeting van de methodiek, we zijn benieuwd naar de resultaten!
Dialy + De Gesluierde Monologen | Alsof ik van onderen bloos
“Zo urgent, Myriam, Dialy! Wat een kopstukken heb je naar Nederland gehaald. Wow, avond van mijn leven gehad. Mega goede keuzes, scherp en origineel. Mooie reset van mijn eigen kijk op Marokko, underground boven, en het binnenste buiten. Wat een kern heb je geraakt.”
Najat
Onze Myriam brengt in samenwerking met literatuurfestival Read My World de Marokkaanse versie van de vagina-monologen naar Nederland. Marokko is thema van het festival en onze Myriam is nauw betrokken bij het programma. De voorstelling, Dialy (van mij), wordt in het Darija (Marokkaans Arabisch) opgevoerd en gaat over vrouwelijke intimiteit en seksualiteit. Daarom is het stuk in Marokko taboe. Monologen uit Adelheid’s Gesluierde Monologen en uit Dialy worden aaneengeregen en tijdens het festival in de Tolhuistuin opgevoerd. Bij een spin-off van het programma in ons wijkatelier komen 60 vrouwen – van onze koffie-ochtend, uit de buurt en van daarbuiten – kijken om daarna met de Marokkaanse actrices, schrijfster Maha Sano en de Marokkaanse feministische activiste Fedwa Misk, in gesprek te gaan.
WijkJury | Koninkrijk, Keizerrijk, Buurthuis
“Het greep me naar de keel toen de WijkJury belde om te vertellen dat wij hun nummer 1 zijn. Echt een enorme eer! We geven zó veel in Allemaal Mensen; geweldig om zo’n daverende reactie terug te krijgen van ’t publiek in de zaal. En dan de bekroning van de WijkJury als bevestiging! – Dat we samen wakker waren in de zaal, dat we wakker zijn. En dat maakt me nóg wakkerder om verder te gaan. Werkelijk fantastisch.”
Regisseur Marcus Azzini | Tg Oostpool | Allemaal Mensen | Keuze WijkJury Amsterdam 2019
Onze jubilerende WijkJury met leden die wortels hebben in onder andere Marokko, Amsterdam Noord en Suriname brachten met hun keuze, de voorstelling Allemaal Mensen twee maal op het podium van een uitverkocht Carré.
Dat is dus de impact van de Keuze van de WijkJury. Herien Wensink van de Volkskrant volgt gedurende het theaterseizoen WijkJury Amsterdam en publiceert op 25 juni een groot achtergrondartikel over hoe de WijkJury te werk gaat: ‘Doel van de Wijkjury is allereerst om de kijk van de (volledig witte) vakjury te verrijken met een bredere blik op het theaterveld.’
Niet alleen in Amsterdam wortelen de wijken in het theater, in het hele land verschijnen WijkJury’s onder onze hoede. In 2019 begint Purmerend met een pilot en Veenendaal viert haar eerste seizoen. Er zijn nu 6 WijkJury’s in het land, 6 x 15 ongeoefende ogen die het theaterveld met hun blik verrijken. Dat vieren we met een door Leendert Vooijce ontwikkelde huisstijl, waarbij alle WijkJury’s in een bloemenzee gefotografeerd worden en wij flyers ontwikkelen om zo hun bestaan kenbaar te maken in de samenwerkende theaters.
Workshops en Leertrajecten | Als jij wilt, kom maar. Ik kan het je leren
“Op t vliegveld van Teheran piepen we nog snel de haren onder onze hoofddoek. Wisselen ’n paar euro’s naar enkele miljoenen Iraanse rials. En vallen in ons enthousiasme de lokale taxichauffeur, Mr. Amir, in de armen (lees: verboden) – waarop hij schaterend antwoord met de veel gefluisterde zin ‘don’t worry, God is sleeping’.”
Adelheid en Lauren
Workshop WijkSafari | Fadjr International Theater Festival | Iran
We voelen ons thuis in wijken die meer aandacht nodig hebben – onze WijkSafari’s zijn sociale sculpturen van mensenlandschappen. Tijdens het Fadjr International Theater Festival trekken Adelheid en Lauren de wijken van Teheran in met lokale Iraanse kunstprofessionals en theaterschool studenten om de adoptie-methodiek in de vingers te krijgen. De wijk Oudlajan wordt gekozen, een verkrotte, voormalig joodse wijk. In drie dagen worden de deelnemers meegenomen in de methodiek, verkennen de wijk waar de joden zijn verjaagd en nu veel verslaafden en straatkinderen huizen, om vervolgens in duo’s vanuit een botsing van hun levensverhalen een scène te maken.
Workshop | Adelheid geeft les
Al 33 jaar doceert Adelheid aan de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam. Wel even andere koek om samen met filmregisseur Mijke de Jong workshops te geven in het vluchtelingenkamp Moira op Lesbos. Zij hebben geen woorden om te beschrijven hoe 13.000 mensen leven op een plek die slechts ruimte biedt aan 3000. Met ieders iPhone maken ze beeldverslagen van de intens trieste leefomstandigheden en in dat maakproces ontstaat lust en vitaliteit. Alle filmpjes worden in de workshop getoond en besproken en zo leren de studenten de dramaturgie. In Nederland wordt het materiaal gemonteerd en uitgebracht op het Nederlands Film Festival in Utrecht. Twee deelnemers uit Lesbos worden naar het festival gehaald. Via WhatsApp wordt dit met alle deelnemers gevierd.
Wonderadopties | The twain sháll meet
“Geweldig – een volledig spektakel – ik kwam huilend en trillend van de opera vandaan – tintelingen op me gezicht en knikkende knieën.”
Stefan
“Ik ging anders naar mijn eigen voorstellingen kijken. Je kijkt dan echt met andere ogen; wat heb ik te delen? Ik consumeer veel, maar dat deel ik niet zo want kijk onder andere vakmatig. Nu was het anders, ik deelde het en was benieuwd wat Jaro van mijn aanbod vond.”
Jeanette
In WonderAdopties adopteren ROC-studenten en leden van bestuur (RvT en directie) elkaar en ontsluiten hun wereld voor de ander.
Na de eerste editie met ons eigen bestuur zijn in 2019 andere cultuurinstellingen aan de beurt. Annabel Birnie (directie AFK) neemt Stefan mee naar de opera, door Matthijs ten Berge (RvT AFK) komt Leon in de vergaderkamers, Jeanette Smit (directie Bellevue) wordt door Jaro meegenomen naar zijn studentenraadsvergadering en leert op haar beurt hoe studenten daar tot besluiten komen. Meta Vaandrager (RvT Bellevue) had gehoopt dat zij de mondigheid van Masha had gehad op haar leeftijd.