Keti Koti door de ogen van Nina de la Parra

Wat Keti Koti voor mij betekent, is zo’n grote vraag. Zelfs de vraag alleen al maakt me razend. Razend op de gevangenis waar we in zijn gezet door deze insane geschiedenis.  

Ik ben in toenemende mate emotioneel over 1 juli 2023. Ik besteed grote delen van mijn levenswerk om op poëtische wijze vertaling te geven aan het zijn van een dubbelbloed. Aan de complexe identiteit die je draagt als je het slavernijverleden zo lichamelijk, zo dicht op je voelt hijgen als ik het voel…. Het is zó een complexe, zó een pijnlijke en verwarrende geschiedenis: en het meest pijnlijke is dat er zo weinig over bekend is bij de gemiddelde Nederlander.  

Ik ben een dubbelbloed. Ik ben én Surinaams, én Nederlands. De slavernij en het koloniale verleden raast als een groot mysterie door mijn Surinaamse bloedvaten. Er zitten geweld, absurditeit, complexiteit en grote vraagtekens in het feit dat mijn voorouders, Sefardische Joden die zelf als vluchteling Suriname inkwamen, vervolgens de zweep hebben opgepakt en plantages zijn gaan leiden. Zoals bijna elke Surinamer heb ik een niet na te volgen mix van bloed: er zit Portugees-Joods, Schots, Afrikaans, Inheems en Hindoestaans bloed in onze familie. Omdat iedereen zich met elkaar is gaan vermengen: eerst op de plantages, en daarna in de stad na de afschaffing van de slavernij. 

Wat Keti Koti praktisch voor mij betekent is een maand van contemplatie. De gemiddelde Nederlander begrijpt NIKS van wat het betekent om een gedeeld koloniaal verleden te hebben, en dat wil ik komende jaren verder uitdiepen. Want ik deel het koloniale verleden – net zo diep als ik het voel – met elke Nederlander. Ik wil in mijn werk de Nederlander wakker schudden en op de barricade staan, ik voel werkelijk een totale razernij.

Wat Keti Koti filosofisch voor mij betekent is het me proberen te bevrijden van de ketenen van zwart-wit denken. Van dader versus slachtoffer. Mijn voorouders waren daders en slachtoffer tegelijk. Wat maakt mij dat? Ben ik inherent een dader? Ik kan me niet volledig schoonwassen van een daderschap, zeker niet als ik kijk naar het privilege wat ik nog steeds mag ervaren. Die ongelijkheid IS misdadig. Maar dat maakt mij nog geen dader. Tegelijkertijd is het oprekken van mijn eigen begrip over mijzelf ook deel van Keti Koti. Inzien waar je werkelijk een blinde (of: witte) vlek hebt, dat is ontzettend pijnlijk. En wij hebben het gesprek met elkaar nodig om naar die opening, naar die doorbreking, die ontketening, te gaan.  

Bevrijd mij van de ketenen van het zwart-wit, eenzijdig denken!! Bevrijd mij van de dualiteit van goed versus slecht!! En laat mij WERKELIJK in gesprek komen. Te beginnen met de ander. En in die spiegeling ook met mezelf. Met al die kanten in mezelf.  

Dat is Keti Koti.

Haar brief verscheen ook in Parool