DOOR LIES MENSINK
10, 9, 8, 7 … van tien tot nul tellen we onszelf het nieuwe jaar in. Wij gunnen elkaar de wereld, mooier en inniger dan die al was. Als hindes die de lente bevroeden, in de ander en in onszelf, rennen we jaarlijks ritueel rillend de zee in. Wat spoelt er met dat zilte water van onze huid? We stelden zeven tokoleden de vraag: wat wil jij in het oude jaar achterlaten om in 2022 dichter bij jezelf te komen? Waar was jij jezelf van schoon?
Ola loste haar angsten op en zet in 2022 met haar gloednieuwe VROUWEN IN BAD de theaterwereld op z’n kop
Ola: “Ik wil me schoonwassen van angsten van bangerigheid, onrust en ongemak. Al mijn angsten heb ik opgeschreven, van klein naar groot en vervolgens heb ik ze allemaal weggestreept. Zo durfde ik nooit van een klif het water in te springen en dus stond ik met knikkende knieën op de rotswand. ‘Die springt nooit!’ dacht mijn zoon en dus dook hij me voorbij het water in en deed of hij verdronk. ‘Mama, mama, help!’ Zonder een moment te twijfelen, sprong ik hem achterna. En mijn zoon, maar lachen! Een jaar lang was ik met niets anders bezig dan mijn angsten te overwinnen. Mijn angst voor honden, mijn angst om boosheid te tonen, angst voor mijn erotische dirty kant – allemaal afgetikt. Het is niet zo dat ik nu geen angsten meer heb -ik heb ze doorlopend- maar ik ben er niet meer van onder de indruk. Nu geef ik ze een druppeltje plezier en geniet van het gevoel.”
“Ik heb al mijn angsten opgeschreven, van klein naar groot en allemaal afgestreept.”
– Ola
“Met mijn transformerende theaterritueel VROUWEN IN BAD creëer ik in 2022 een plek waar een groep topvrouwen de feminiene energie viert.
Wij hebben de top bereikt, maar ons aan een masculien systeem moeten aanpassen. De manier van vergaderen, van wat wel of niet gepast is, het huis zelf is door mannen gecreëerd. Met deze bril op zijn wij mee gaan doen en die bril wil ik nu met VROUWEN IN BAD afnemen: hoe ziet het huis er dan uit. Werken en giechelen van plezier, je pure gevoelens laten meebeslissen. Je instinct en intuïtie eerst stemrecht durven geven en daarna pas de rationele argumenten en rekensommen verzamelen – niet andersom.
“De feminiene energie is een wezenlijke kracht waarmee je wonderschoon en effectief leiding kunt geven. Ze gaat hand in hand met masculiene waardes. Lang was ik de betere man, maar nu laat ik de man de man zijn. Ik ben de vrouw en breng dat in aan de vergadertafel – met volle overtuiging.”
Myriam wast zich schoon van een trauma dat niet het hare was en maakte afgelopen jaar een Ik Ontmoet Mij Podcast over verhalen van veerkracht
Myriam: “Ik heb in 2021 mijn vader verloren. In het leven van een mens is het verliezen van je ouders een van de meest destabiliserende gebeurtenissen. En omdat mijn vader in Marokko aan corona overleed, waren de omstandigheden erg heftig. Het heeft lang geduurd voordat ik de traumatische beelden van wat ik er meemaakte, los kon laten. Maar het moment dat ze verdwenen, kwam er plaats voor iets anders.”
“Mijn ouders hebben een hele problematische scheiding gehad en mijn vader voelde zich daarna ernstig verraden. Mijn moeder vertrok naar Nederland met ons kinderen en mijn vader bleef alleen achter in Marokko. Ik voelde me daar verschrikkelijk schuldig over. Als kind was ik dat continue aan het redderen en later bleef ik dat ook als volwassene doen. Maar andermans pijn en trauma kun je niet verwerken; het is als een steen die je meezeult. Terwijl ik het voor hem lichter probeerde te maken, werd het steeds zwaarder voor mij.”
“Andermans pijn en trauma kun je niet verwerken, het is als een steen die je gaat meezeulen”
– Myriam
“De rouw blijft en ik mis hem enorm, maar nu bijna een jaar later voel ik ook een verlichting. Ik stond een paar weken geleden op de begraafplaats in Tanger bij zijn graf samen met Adelheid want wij waren in Marokko voor ons werk, en toen heb ik hem ook kunnen bedanken. Wat hij bij leven niet goed heeft gekund, zijn eigen pijn dragen en helen, heeft hij nu wel gedaan door het met hem mee te nemen. Ik droeg al die tijd iets mee dat niet bij mij hoorde. Er is iets weg: ik voel dat ik nu alleen nog mezelf draag.”
Nina won in 2021 de Neerlands Hoopprijs met haar veelgeprezen theatervoorstelling Gods wegen. Nu slingert ze haar eerste boek Make Women Come de wereld in en laat haar ‘inner good girl’ los
Nina: “Ik leg de allerlaatste hand aan mijn boek Make Women Come. Schrijvend aan een boek bewandel je een onhelder pad: je weet totaal niet waar het je naartoe leidt, maar juist als je je eraan overgeeft, brengt het je authenticiteit. Ik noem het ook wel eens het loslaten van de ‘good girl’ in mij, het meisje dat het altijd allemaal goed wil doen. Dat heeft denk ik heel erg te maken met vrouw zijn. Het je dienstbaar opstellen en het iedereen naar de zin willen maken is een erg vrouwelijke structuur. Als ik van alles voor iedereen probeer te zijn, kom ik niet tot de echte verbinding met mezelf.”
“Als ik van alles voor iedereen probeer te zijn, kom ik niet tot de echte verbinding met mezelf ”
– Nina
“Mijn boek gaat over een jonge vrouw, gebaseerd op mijzelf, die zich niet kan losmaken van het idee dat haar geluk van een man afhankelijk is. Het is een gefaald soort feminisme; je bent een kick ass vrouw en toch zit er diep binnenin jou de overtuiging dat het leven zonder man zinloos is. Door dat al schrijvend werkelijk te onderzoeken, ben je bezig iets los te maken van jezelf en kan je er ook heel hard om lachen. Twee jaar lang schreef ik en keek ik het probleem recht in de ogen aan – dat heeft me volledig getransformeerd.”
Kevins jaar stond in het teken van anderen, nu keert hij terug naar zichzelf. Als kersverse WijkJury roedelchef kust Kevin samen met Glenda in Amsterdam de theaters wakker.
Kevin: “Mijn relatie is twee weken geleden gestrand. Ik wilde mijn relatie op een bepaalde manier vormgeven en sturen, om erin te kunnen groeien.
Nu ik dat heb losgelaten, word ik geconfronteerd met mezelf en merk ik weer wie ik ben: Zes jaar geleden emigreerde ik uit Suriname om hier theater te maken. Het afgelopen jaar was ik dat besef helemaal kwijt, ik was veel bezig met het zorgen voor anderen. Nu herinner ik me weer dat ik niet naar Nederland kwam voor iemand anders, maar voor mezelf. ”
“Ik kwam niet naar Nederland voor iemand anders, maar voor mezelf”
– Kevin
“Ik heb mezelf voorgenomen om in 2022 directer te zijn, mijn gedachten uit te spreken en erop te vertrouwen dat wat ik zeg van waarde is. Het is juist waardevol om te delen in plaats van terughoudend te zijn. Ik was nieuw in dit land en dacht lang: ‘iedereen weet het vast beter dan ik’. Inmiddels weet ik dat ik geen domme dingen te zeggen heb.”
Elly viert in 2022 haar 76e verjaardag en is nog altijd de drijvende kracht achter onze subsidieaanvragen
Elly: “Ik zou me graag schoon willen wassen van een lijf dat om steeds meer aandacht vraagt. Omdat ik afgelopen jaar 75 werd, was er veel gedoe; een griepprik hier, een coronaprik daar, eerst langs de oogarts, dan naar ouderenarts, mijn rijbewijs moet verlengd. Dit jaar is daar voor mij verschrikkelijk veel tijd in gaan zitten; pfff, laat mij gewoon lekker op kantoor zitten dat vind ik zó heerlijk!
“Laat mij gewoon lekker op kantoor zitten dat vind ik zó heerlijk ”
– Elly
Op kantoor kom je in een werkritme waarin je elkaar versterkt, er loopt een soort continue lijn van inspiratie.
Nu ik meer thuiswerk moet dat in brokjes en kleine hapjes bij elkaar geveegd. Ik hoop dat we in 2022 tegen de stroom in de dynamiek vinden van het samen-maken. Niet een-op-een of via zoom, maar een gezamenlijke inspiratiestroom door het gehele gebouw laten vloeien. Dat je alles hoort van iedereen en meelift op wat in de ruimte gedeeld wordt. Daar verlang ik weer heel erg naar.”
Dinah voert onvermoeibaar de strijd tegen ongelijkheid en reist in 2022 door stad en land voor de impacttour van de film Doula’s van de Stad.
Dinah: “Bij de vrouwen van ‘Doula’s in de Stad’ vond ik dit jaar verbinding. Het leven van heel veel mensen wordt gedragen door organisaties die voor anderen zorgen, maar dat werk wordt door de buitenwereld vaak niet gezien.
In de film Doula’s van de Stad van en met Adelheid Roosen ontmoette ik in de zoomsessies zes andere ‘doula’s’ die op eenzelfde manier in het leven stonden. Die intieme gesprekken met hen sterkten mij en gaven mij vechtlust. 2021 is een jaar geweest met heel veel zorgen voor de gemeenschap; mensen zonder inkomen, mensen die geen huis hebben of op straat gezet worden. Nooit eerder zag ik zoveel ongelijkheid als dit jaar in de samenleving. Ik wil werken aan die ongelijkheid, die wil ik altijd in het vizier hebben en weten dat het speelt.”
“Doula’s van de Stad sterkte mij en gaf me vechtlust”
– Dinah
“Dat is vooral wat ik in het komend jaar in mijn werk bij Female Economy wil doen. Dat we altijd blijven zoeken naar heelheid. Dat je iets maakt voor iedereen. Dat is het werk dat eigenlijk altijd al door ons gezelschap gedaan is, we gaan de wijken in, trekken door stad en land en stellen de ontmoeting centraal altijd weer met iemand die we niet kennen. Dat blijft voor mij het allerbelangrijkst: het verbinden van het sociale met de kunst.”
Adelheid focuste in 2021 op wat wel kon en breekt met haar koevoet het portaal naar de menselijkheid open
Adelheid: “In 2021 zag ik een collectieve duik in een soort jammerklacht, het was als een besmetting die met de corona meekwam. Dat begreep ik niet zo goed. In het jammeren over het tekort, lijkt het haast of we in ons hart leger raken. Alsof we niet weten hoe we kunnen uitreiken naar de ander, onszelf ontmoeten en ons vullen met onszelf. Ook de media focuste op dat wat aan gruzelementen viel, en zette daarbinnen slechts twee stemmen tegenover elkaar. Maar ik zag totaal andere realiteiten: werelden die tussen het ja en nee van de talkshowtafel in zaten. Deze andere zachtere realiteiten zichtbaar te maken, en het jammeren te onttroebelen daar duik ik in 2022 graag in.
“Als we ons gaan focussen van ik naar wij, brengt dat heel veel zacht geluk”
– Adelheid
Als je de kijk van de jammerklacht verschuift, ontmoet je heel veel zachtmoedigheid en gedrevenheid bij mensen om er voor elkaar te zijn. Het lijkt alsof we daar niet in durven duiken.
Ja het was crisis en ja huiselijk geweld piekte, en tegelijkertijd was er ook veel minnigheid en innigheid achter de voordeur. Mensen die getrouwd waren en elkaar door hun drukke werkweek amper ontmoeten, liepen elkaar thuis weer tegen dat lieve lijf aan. Ouders trokken karton en krijtstiften weer uit de kast om met hun kinderen te knutselen. En wij trokken langs de huizen om het huiselijk geweld en de eenzaamheid aan te raken, -dat deden gelukkig veel meer mensen in het land-. Maar dit nabuurschap in het hele land bleef zo buiten de aandacht terwijl daar heel veel liefde in omging.
Ik zet graag een koevoet in de deur naar de menselijkheid: als we ons gaan focussen van de ik naar wij, brengt dat veel zacht geluk. Dan zie je dat de behoefte aan radicale liefde, aan extreme menselijkheid, en fundamentele uitreiking groots in ons aanwezig is.